10 Σεπτεμβρίου 1943: Το θαύμα της Μεγαλόχαρης στον Ορχομενό

web statistics

Τα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, η χώρα μας βαστάζει από το θηρίο του Ναζισμού και ο λαός αναζητά τρόπο να αποκτήσει και πάλι την ελευθερία του. Έτσι και στην περιοχή μας, όπου οι Ιταλοί κυριαρχούν, οι κάτοικου οργανώνονται και σκέπτονται για να βοηθήσουν την πατρίδα. Στις 8 Σεπτέμβρη του 1943, τα καλά νέα δεν αργούν να φτάσουν απ` άκρη σ` άκρη στον Ορχομενό: Οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν! Οι Ορχομένιοι δεν χάνουν καιρό και αποφασίζουν να πάνε στο γειτονικό σιδηροδρομικό σταθμό της Λιβαδειάς, όπου και είχε την έδρα της και τον οπλισμό της η Ιταλική Φρούρα. Με απαίτηση της τότε περιφερειακής οργάνωσης του Ε.Α.Μ. Ορχομενού, ζητείται από τους Ιταλούς να παραδώσουν τον οπλισμό τους, εκείνοι όμως αρνούνται αναγκάζοντας του Ορχομένιους, οπλισμένους και μη, να φύγουν άπραγοι.  Ένα εικοσιτετράωρο αργότερα, οι Γερμανοί, μη χάνοντας ευκαιρία,  κύκλωσαν και αφόπλισαν τους Ιταλούς, οι οποίοι επίσης είχαν αρνηθεί να παραδώσουν αρχικά τον οπλισμό τους.  Όταν έμαθαν για τις προθέσεις των Ορχομένιων έστειλαν εναντίον τους την άλλη μέρα, 9 Σεπτέμβρη, απόσπασμα με τεθωρακισμένα.

Οι Ορχόμενιοι, που είχαν φτάσει στο μεταξύ στο σταυροδρόμι του Άγιου Ανδρέα, ανέτοιμοι και αδιοργάνωτοι καθώς ήσαν, σκόρπισαν στη γύρω περιοχή με κατεύθυνση οι περισσότεροι στο απόμερο Τζαμάλι, το σημερινό Διόνυσο.

Οι Γερμανοί όμως συνέχισαν την καταδίωξη με σκοπό να επιβάλλουν αντίποινα στον Ορχομενό, όπως ήταν η συνηθισμένη τακτική τους.
Τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Σεπτεμβρίου 1943 λίγα μέτρα πιο κάτω από την εκκλησία της Παναγίας, τα γερμανικά τανκς ακινητοποιήθηκαν χωρίς να υπάρχει κανείς φανερός λόγος.

 Όπως εξιστόρησε ο επικεφαλής του γερμανικού αποσπάσματος Όφμαν, η μορφή της Παναγίας φανερώθηκε στο νυχτερινό ουρανό. Ιστορική είναι ακόμη και σήμερα η φράση του, όταν – ύστερα από προσωπική αναζήτηση και απαίτηση επισκέφθηκε την εκκλησία της Μεγαλόχαρης – έριξε τα μάτια του στο τέμπλο και αντίκρισε την ρωσικής τεχνοτροπίας εικόνας της Παναγίας, «Αυτή η γυναίκα σας έσωσε. Να την τιμάτε και να τη δοξάζετε».
Μετά το τέλος του πολέμου ο επικεφαλής επέστρεψε προσκυνητής στην Παναγία της Σκριπούς, χαρίζοντας στο ναό μια εικόνα με την αναπαράσταση του οράματός του. Την ίδια περιόδου είναι και τα λάβαρα – κειμήλια, το ένα αφιερωμένο στη Κοίμηση της Θεοτόκου και το άλλο με το Θαύμα της Μεγαλόχαρης.  

Από τότε και για κάθε χρόνο, έως το θάνατό του, ο Γερμανός αξιωματούχος επέστρεφε πάντα  στο Ναό της Σκριπούς για να ακολουθήσει την περιφορά έως τον τόπο της Παναγιοφάνειας, όπου εορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Σεπτεμβρίου. 

Η εορτή καθιερώνεται το 1944 και επικυρώνεται ως τοπική επίσημη εορτή έξι χρόνια αργότερα, όταν οι δύο κοινότητες της Σκριπούς και της Πετρομαγούλας αποτέλεσαν τον Δήμο Ορχομενού, στις 21 Σεπτεμβρίου του 1950.  

Στον πρώτο πανηγυρικό εορτασμό, ο τότε επίσκοπος Θηβών και Λεβαδείας, Συνέσιος, ψάλλει – κατ` απομίμηση του απολυτίκιου της ευρέσεως της ιερής εικόνας της Παναγίας της Τήνου, από και η καταγωγή του – τον ύμνο του θαύματος.

Σήμερα, στο σημείο της Παναγιοφάνειας, υπάρχει μεγαλόπρεπο προσκηνητάρι.