Πολίτισσα Παναγία και Πολίτικη Ρωμιοσύνη

web statistics

Σχέση μυστική και μυστηριακή, πορεία ζωής και επιβιώσεως, προστασίας και ενισχύσεως Πάσχα του Αυγούστου & Πάσχα Φαναρίου

Το Πάσχα του θέρους, το Πάσχα της Παναγίας μας έχει το επίκεντρό του στο μήνα του Αυγούστου. Και επειδή το Πάσχα αυτό είναι της Παναγίας είναι και Πάσχα του Πατριαρχείου, αφού η έδρα του ταπεινού και μαρτυρικού πατριαρχείου βρίσκεται στα χώματα της πόλης της Παναγίας που είναι η Κωνσταντινούπολη.

Την Παναγία η πολίτικη ρωμιοσύνη την έχει σε αδιάσπαστη ενότητα μαζί της, αλλά και το Φανάρι ζει, αναπνέει και πορεύεται με την Πολίτισσα Παναγία σε αδιάσπαστη ενότητα μέσα στον χωροχρόνο. Συνευρίσκονται μέσα στο «κεκρυμένον μυστήριόν» της, που το κατευθύνει ο Θεός. Η Παναγία ως χώρα Της θεωρεί την Πόλη και θρόνο της το Φανάρι, το οποίο σκέπει, φρουρεί και φυλάττει από παντός κινδύνου και πάσης επιβουλής βέβηλων και βαρβάρων δυναστών και μιαρών ιεροσύλων. Η Πόλη είναι ο χώρος της ακοίμητης περιπέτειας του Φαναρίου και η ακοίμητη παρουσία και χάρη της Θεομήτορος, που είναι η χώρα των ζώντων.

Είναι μια βεβαίωση η Παναγία του θρύλου της ρωμιοσύνης και της ορατής και απτής πραγματικότητας του Φαναρίου που συνυφαίνει την παρουσία, πορεία και ουσιαστική διακονία του μαζί της. Το μυστήριο της χάριτος της Θεομήτορος ενούται με το μυστήριο της ιστορίας της πολίτικης και φαναριώτικης ρωμιοσύνης στα άγια χώματα της λαβωμένης βασιλεύουσας, που ακόμη σε πείσμα του χρόνου και των περιπετειών του ιστορικού γίγνεσθαι συνεχίζει να στέκει όρθια.

Η φαναριώτικη ρωμιοσύνη βαδίζει με μοναστική και μοναδική υποταγή το μυστήριο της δικής της ιστορίας. Βιώνει ατελεύτητα και αδιάλειπτα την θεία επιστασία και την μητρική χάρη της Πολίτισσας Παναγίας, η οποία διατηρεί και συντηρεί μυστικά και αθόρυβα την ιερή ιθαγένεια του τόπου της, της Πόλεώς της και των Ρωμιών πιστευόντων κατοίκων της.

Ακόμη το θέλει Εκείνη να κρατεί την Πόλη της και το Φανάρι της ως θεία παρεμβολή στον κόσμο, ως ορατή απτή απόδειξη και μαρτυρία της ουράνιας σκέπης και ακαταμάχητης υψηλής προστασίας της. Για να συνεχίζεται να ψάλλεται το: «…αναγράφω σοι, η Πόλις σου Θεοτόκε».

Τα βήματά της περιδιαβαίνουν τα καλντερίμια και τα σοκάκια της Πόλης και πάντα την οδηγούν στα στενά δρομάκια του Φαναρίου και σταματούν στον πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου λαμβάνει την θέση της στις δύο παλαίφατες ιστορικές και θαυματουργές εικόνες, της Παμμακαρίστου και της Φανερωμένης, για να ακούσει και πάλι τους καημούς και τους θρήνους και τις παρακλήσεις και τις δεήσεις του πατριάρχου της, των Φαναριωτών λειτουργών της και του λαού της. Για να βεβαιωθεί και πάλι η πολίτικη παρουσία, προστασία και παρουσία Της.

Στον πατριαρχικό ναό βλέπει τον μαρτυρικό πατριάρχη να βάζει μετάνοια στις εικόνες της και ν’ ανέρχεται στον πατριαρχικό θρόνο, για να την παρακαλεί αδιαλείπτως υπέρ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, του λαού και των κληρικών της. Τα εναγώνια ενδακρυσμένα μάτια του πατριάρχου βυθίζονται στα ελπιδοφόρα μάτια της Πολίτισσας Παναγίας για τον κοινό τόπο, την κοινή πόλη με τις εκκλησιές, τα μοναστήρια, τα εκπαιδευτικά και τα φιλανθρωπικά ευαγή ιδρύματά της και κυρίως τους ωραίους και μοναδικής εγκαρτερήσεως και υπομονής ανθρώπους της.

Ο μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος γράφει χαρακτηριστικά: «…Λειτουργούμαι στον πατριαρχικό ναό. Ακούω τη μία μετά την άλλη τις εκφωνήσεις του ιερέως. Έρχεται και η σειρά της αποκλειστικής εκφωνήσεως για την Παναγία, που βρίσκει τον πατριάρχη γονατιστό από τον προηγούμενο ύμνο της ευχαριστίας. Και δεν ανεβαίνει μετά τον θρόνο του. Τον βλέπω «εξαιρέτως» να παραμένει όρθιος και ασκεπής στο δάπεδο. Σα να τον καθηλώνει η χάρη Της κι εκείνος να δείχνει στην οικουμένη ότι «άξιον εστί», να ορθοστατεί. Μα βλέπω και κάτι άλλο στον πατριάρχη. Να κάνει το σχήμα του σταυρού και πάλι εξαιρέτως, τρις, πριν ανέβει τα σκαλιά του θρόνου του. Με σχήματα αρχοντικά μετανοίας την κάθε φορά. Μία, ατενίζοντας κατάματα την εικόνα την δεσποτική της Παναγίας του τέμπλου και ευχαριστώντας την για την προστασία της στο κέντρο της ορθοδοξίας, το Φανάρι. Μια, γι’ αυτήν που τετρακόσια χρόνια αγρυπνεί στο κλίτος το δεξί του πατριαρχικού ναού. Και μια για την εικόνα «της ανταλλαγής», που σχηματίζει το τόξο της χάριτος από τ’ αριστερά…

Ώρα λειτουργική μέσα στον πάνσεπτο πατριαρχικό ναό του Φαναρίου, που με την ορατή της φανέρωση η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία σχεδιάζει την ευγνωμοσύνη της. Και πάνω στη λαμπερή επιφάνεια της εικόνας της Παναγίας, βλέπει όλο τον αθέατο πόνο του λαού της να γίνεται ένα με το μήνυμά της. Και να την καλεί με ονόματα που τα αφιέρωσε το γένος: Παμμακάριστος, Φανερωμένη, Μπαλουκλιώτισσα, Βλαχερνίτισσα, Χρυσαληθινή, Μουχλιώτισσα, Χατζεριώτισσα, Καφατιανή, Καμαριώτισσα, Οδηγήτρια, Ακαταμάχητος, Ελεούσα, Κουμαριώτισσα, Περατική κ.ά.».

Αυτή η μυστική σχέση Πολίτισσας Παναγίας και Πατριαρχείου είναι σχέση επιβιώσεως και ενισχύσεως για το κέντρο της ορθοδοξίας και τους πολίτες Ρωμιούς.

Αυτό πολύ γλαφυρά το περιγράφει ο μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος: «…Πόσο ομορφαίνει ο χρόνος στο Φανάρι με την Παναγία την Φανερωμένη. Μας σπρώχνει σε ώρες φιλίας με τη μοίρα. Μας ωθεί μέχρι να νηστέψουμε, να υπερβούμε τον εαυτό μας, να μεταλάβουμε. Να φθάσουμε και πάλι στο θέρος. Να ξανάρθουμε εδώ μια βραδιά του Δεκαπενταυγούστου. Να μιλήσουμε μαζί Της για τα περασμένα… Σκεφθήκατε τι θα πει ασπασμός της Παμμακαρίστου από τον πατριάρχη την ώρα που τα πάντα σωπαίνουν με το «άλαλα τα χείλη των ασεβών των μη προσκυνούντων την εικόνα σου την σεπτήν…»; Είναι η δραματική διάσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου που εκφράζεται σε ώρα λειτουργική. Είναι η σάρκωση του λυτρωτικού του λόγου. Συγκεφαλαίωση της μαρτυρίας του, που καταγράφεται εκείνη την στιγμή πάνω στο χέρι της Οδηγήτριας…».

Αγαπητοί αναγνώστες, εορτάζουμε το Πάσχα του Αυγούστου, το Πάσχα της κυρά Παναγιάς, αλλά και το Αυγουστιάτικο Πάσχα του Πατριαρχείου, αφού Παναγία και Πατριαρχείο στη συνείδηση του γένους μας είναι στενά συνυφασμένα μέσα στην ιστορία και την πνευματική ζωή των Ρωμιών.

Τώρα που οι αράδες τελειώνουν, στο νου μου έρχεται το πολίτικο τραγούδι: «Έχε γεια, Παναγία, τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε…». Όχι όμως δεν τα λησμονούμε. Οι Ρωμιοί, όλοι εμείς, τα ενθυμούμεθα, τα ζούμε, τα βιώνουμε, τα γράφουμε και τα διακηρύττουμε. Έχει γειά, Παναγιά, Πολίτισσα Παναγιά και συ Φανάρι μου, φώς και καμάρι μου.