web statistics
 |
| Παναγία Κορσουν 18ος αιώνας Ιερά Μονή Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Νίζνι Νόβγκοροντ) |
.
Ο εικονογραφικός τύπος της Παναγίας Χερσώνας, εντυπωσιάζει με την τρυφερότητα του εναγκαλισμού. Τα πρόσωπα του Χριστού και της Παναγία αγγίζονται. Το ένα χέρι του Χριστού αγγίζει σχεδόν το πρόσωπο της Παναγίας κρατώντας ειλητάριο. Το άλλο χέρι Του κρατά το κάλυμμα κεφαλής της Παναγίας και αγκαλιάζει το λαιμό της.
Το πολύ ιδιαίτερο όμως σε σχέση με άλλους εικονογραφικούς τύπους είναι η πολύ τρυφερός εναγκαλισμός από την Παναγία, καθώς τα χέρια της αγγίζουν σε ένα απαλό αγκάλιασμα το κεφάλι και τα χέρια του Χριστού.
O εικονογραφικός τύπος της Παναγίας Χερσώνας, μεταφράζεται συχνά και ως "Mother of God of affection", δηλαδή Παναγία της τρυφερότητας.
 |
| Παναγία Παρηγορίτισσα της Άρτας (παραλλαγή εικ. τύπου Ελεούσας) |
Η Παναγία της Χερσώνας θυμίζει και τον εικονογραφικό τύπο της Παναγίας Ελεούσας, τον οποίο συναντάμε στην Ρωσία αλλά και στα Βαλκάνια.
 |
Παναγία Ροβελίστη της Άρτας
(παραλλαγή εικ. τύπου Ελεούσας)
|
Στον τύπο της Ελεούσας, ο Χριστός αγκαλιάζει το λαιμό της Παναγίας κρατώντας το κάλυμμα της κεφαλής της. Κατά την Βλαντισλάβα Κασμάκωβα, η μορφή της Παναγίας Ελεούσας συμβολίζει την μητρική στοργή και είναι η μόνη στιγμή που η Παναγία επιτρέπεται να είναι χαμογελαστή.
Το πρώτο αντίγραφο της Παναγίας Κορσούν που εφτασε στην Ρωσία, μεταφέρθηκε στο Κιέβο από την Βυζαντινή Χερσώνα στις 9 Οκτωβρίου 988 μ.Χ., από τον ισαπόστολο αγ. Βλαδίμηρο τον Μεγάλο, τον πρώτο χριστιανό ηγεμόνα της Ρωσίας. Από εκεί η εικόνα μεταφέρθηκε στο Νόβγκοροντ τον 13ο αι. για να διασωθεί από τις επιδρομές των Τατάρων, και αργότερα στην Νέα πρωτεύουσα της Ρωσίας την Μόσχα, στον Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Κρεμλίνου. Η συγκεκριμένη εικόνα χάθηκε κατά την Γαλλική κατοχή της Μόσχας το 1812, και αργότερα αντικαταστάθηκε από αντίγραφο.
Επίσης τόν 12ο αἰ., έφτασε στην Ρωσία μια άλλη εικόνα του ίδιου εικονογραφικού τύπου, ἀπό τήν Ἔφεσο τῆς Μ. Ἀσίας, μετά ἀπό αἴτημα συνοδευόμενο από πλούσια δώρα, της ὁσ. Εὐφροσύνης, Πριγκίπισσας τοῦ Πολότσκ, πρός τόν συγγενικό της Αὐτοκρατορικό Οἶκο τῶν Κομνηνῶν,όταν άκουσε ότι είχαν εκεί την πρωτότυπη εικόνα της Παναγίας της Χερσώνας, την αγιογραφημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Εδώ αλλού διαβάζουμε ότι στάλθηκε η ίδια η αυθεντική εικόνα και αλλού ένα αντίγραφο. Οι κατοικοι της Χερσώνας αιτήθηκαν να μείνει η εικόνα πρώτα για ένα διάστημα στην πόλη τους, έμεινε για ένα χρόνο και έτσι και αυτή η εικόνα ονομάστηκε Παναγία Κορσούν. Το 1239 η εικόνα μεταφέρθηκε από την πριγκήπισα Αλεξάνδρα του Πόλοτσκ, στην πόλη του Τοπορετς, όπου παντρεύτηκε τον πρίγκηπα Αλέξανδρο Νεφσκι (μετέπειτα Άγιο). Η εικόνα έμεινε εκεί ως το 1917.
Πολλά αντίγραφα της Παναγίας του Κορσούν έχουν διατηρηθεί σήμερα στην Ρωσία, με μικρές παραλλαγές, πολλές είναι θαυματουργές.
 |
| Pechenitskaya ή Pechenikovskaya το αρχαιότερο γνωστό αντίγραφο σήμερα |
 |
| Θαυματουργή εικόνα ,Καθεδρικό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σούμι |
 |
| Παναγία Κορσούν Usman |
 |
| Παναγία Κορσούν 17ου αιώνα, μονή αγίου Κυρίλλου, από την Εκκλησία Borodov το χωριού Robe |
Μια ιδιαίτερη παραλλαγή της Παναγίας Χερσώνας είναι η Παναγία Κασπερώφ. Η εικόνα αυτή είναι πολύ τιμημένη για τα θαύματα της στην νότια Ουκρανία, και παρότι είναι αρκετά πιο πρόσφατη, από τις πρώτες απεικονίσεις της Παναγίας της Χερσώνας, αρκετά αντίγραφα έχουν βασιστεί σε αυτήν και έχουν πάρει το επωνύμιο Kasperovskaya.
Οι κλίσεις της κεφαλής του Χριστού και της Παναγίας είναι εντονότερες και στα περιθώρια είναι εικονογραφημένος ο αγιος Ιωάννης ο πρόδρομος και η Αγία Τατιανή. Η εικόνα τής Παναγίας τού Κασπερώφ έφτασε και αυτή στην Χερσώνα, κατά την παράδοση από τήν Τρανσυλβανία μέσω τον Σέρβων προσφύγων, ενώ άλλοι δεν θεωρούν την πληροφορία αυτή αξιόπιστη και ισχυρίζονται πως ήταν ένα τοπικό αντίγραφο της Παναγίας Κορσούν. Πρόκειται για ελαιογραφία σε μουσαμά κολλημένο σε ξύλο, και χρονολογείται τέλη του 16ου με αρχές 18ου αιώνα. Εγινε γνωστή στα χέρια της Juliana Ionovna Kasperova, όπου είχε καταλήξει κληρονομικά. Η Kasperova κατά την διάρκεια νυχτερινής προσευχής της είδε το πρόσωπο της Παναγίας και του Χριστού να φωτίζονται, και η εικόνα ανακαινίσθηκε θαυματουργικά. Στην συνέχεια η εικόνα έγινε διάσημη για μια σειρά από θαυματουργικές θεραπείες και χιλιάδες προσέρχονταν στην Χερσώνα στο σημερινό χωριό Kizomys. Το 1852 η κάτοικοι της Χερσώνας οργάνωσαν μια μεγάλη λιτανεία της εικόνας κατά το παράδειγμα των βυζαντινών για την προστασία από τους κινδύνους. Κατά τη διάρκεια τού πολέμου στην Κριμαία (1853 - 1856) η εικόνα μεταφέρθηκε στην Οδησσό, όπου μετά από ολονύκτια προσευχή των συγκεντρωμένων κατοίκων της Οδησσού στην εικόνα, η συγχρονισμένη πολιορκία από τούρκικο , αγγλικό και γαλλικό στόλο διαλύθηκε αμαχητί.
Στη συνέχεια, αποφασίστηκε να γίνει αείμνηστο το θαύμα αυτό. Έτσι κάθε χρόνο, η εικόνα λιτανεύεται από στην Οδησσό, όπου παραμένει από την 1η Οκτωβρίου έως την Τετάρτη του Πάσχα. Από την Εορτή της Αναλήψεως έως τις 29 Ιουλίου, είναι στην Χερσώνα, και από την 1η Ιουλίου μέχρι την 1η Αυγούστου, στο Nikolaev. Σε κάθε μία από αυτές τις πόλεις, ο Ακάθιστος Υμνος ψάλλεται στην θαυματουργή εικόνα κάθε Παρασκευή. Επίσης σε πολλές εκκλησίες της Οδησσού υπάρχουν αντιγραφα του 19ου αιώνα της Παναγίας Κασπερώφ.
Σε ένα παραθαλασσιο εκκλησάκι στην Χερσώνα, είχα την ευκαιρία να δω για πρώτη φορά και να προσκυνήσω την Παναγία της Χερσώνας, σε προσκυνηματική εκδρομή του Ιερού Ναού Αγίου Φιλίππου Θησείου το καλοκαίρι του 2011. 
Όμως αυτή η εικόνα που είδαμε από κοντά εκεί στην Χερσώνα! Μου φαίνεται πως ήταν η γλυκύτερη παραλλαγή από όλες! Η Παναγία εδώ έχει κάνει την αγκάλη της πιο κοντινή από κάθε άλλη παραλλαγή, με το χέρι της να αγγίζει και το δικό της πρόσωπο! Ο Χριστός μας κοιτάει προς την Υπεραγία Μητέρα του έχοντας στρέψει την κεφαλή Του σχεδόν οριζόντια, και Εκείνη φέρνει τον Χριστό και Θεό μας κοντά της, ψηλά, ως το ύψος των ματιών της. Και με εκείνα τα μάτια της, με το βλέμμα της που κοιτάει στοργικά τον κάθε ένα από εμάς, μας θυμίζει πως με την αγκάλη της είναι δίπλα μας σε κάθε στιγμή της ζωής μας, έστω και αν δεν την νιώθουμε!!!
Στη συνέχεια, αποφασίστηκε να γίνει αείμνηστο το θαύμα αυτό. Έτσι κάθε χρόνο, η εικόνα λιτανεύεται από στην Οδησσό, όπου παραμένει από την 1η Οκτωβρίου έως την Τετάρτη του Πάσχα. Από την Εορτή της Αναλήψεως έως τις 29 Ιουλίου, είναι στην Χερσώνα, και από την 1η Ιουλίου μέχρι την 1η Αυγούστου, στο Nikolaev. Σε κάθε μία από αυτές τις πόλεις, ο Ακάθιστος Υμνος ψάλλεται στην θαυματουργή εικόνα κάθε Παρασκευή. Επίσης σε πολλές εκκλησίες της Οδησσού υπάρχουν αντιγραφα του 19ου αιώνα της Παναγίας Κασπερώφ. 
Σε ένα παραθαλασσιο εκκλησάκι στην Χερσώνα, είχα την ευκαιρία να δω για πρώτη φορά και να προσκυνήσω την Παναγία της Χερσώνας, σε προσκυνηματική εκδρομή του Ιερού Ναού Αγίου Φιλίππου Θησείου το καλοκαίρι του 2011. 
Η συγκεκριμένη εικόνα ανήκει στον τύπο της Παναγίας Κασπερώφ, όπως μου είπε η νεωκόρος, η οποία με βοήθησε και να φωτογραφήσω την εικόνα Παναγίας χωρίς φλας , κρατώντας την όρθια στο φυσικό φως.
Αγόρασα και μια μικρή εικονίτσα της Παναγίας Kasperovskaya, εκείνη που μοίραζε και ο Πατριάρχης Κύριλλος Οδησσού κατά τον εορτασμό της στην Οδησσό το 2010.
Όμως αυτή η εικόνα που είδαμε από κοντά εκεί στην Χερσώνα! Μου φαίνεται πως ήταν η γλυκύτερη παραλλαγή από όλες! Η Παναγία εδώ έχει κάνει την αγκάλη της πιο κοντινή από κάθε άλλη παραλλαγή, με το χέρι της να αγγίζει και το δικό της πρόσωπο! Ο Χριστός μας κοιτάει προς την Υπεραγία Μητέρα του έχοντας στρέψει την κεφαλή Του σχεδόν οριζόντια, και Εκείνη φέρνει τον Χριστό και Θεό μας κοντά της, ψηλά, ως το ύψος των ματιών της. Και με εκείνα τα μάτια της, με το βλέμμα της που κοιτάει στοργικά τον κάθε ένα από εμάς, μας θυμίζει πως με την αγκάλη της είναι δίπλα μας σε κάθε στιγμή της ζωής μας, έστω και αν δεν την νιώθουμε!!!
Υπάρχουν τέλος και άλλες παραλλαγές της Παναγίας Κορσούν, στις οποίες το χέρι του Χριστού που κρατά το ειλητάριο παραλείπεται, ενώ στην πολύ γνωστή επίσης Παναγία Κορσούν-Izborsk, το χέρι του Χριστού βρίσκεται σε τελείως διαφορετική θέση,περνώντας πίσω από τον λαιμό της Παναγίας, όπως σε κάποιες εικόνες της Παναγίας Ελεούσας.
 |
| Παναγία Gorbanevka (Περιοχή Πολτάβα, Ουκρανία. |
 |
| Εικόνα της Παναγίας της Κορσούν Izborsk. Το δεξί χέρι της Παναγίας βρισκεται χαμηλότερα, το χέρι του Χριστού περνά πίσω από τον λαιμό . |
 |
| Παναγία σωτηρία των πνιγομένων. Μια πιο κοντινή σωτήρια αγκαλιά και εδώ. |
Πολύ γνωστό είναι τέλος τό ἀντίγραφο τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως, που ἀνῆκε ἀπό τό 1828 στήν οἰκογένεια τοῦ Κόμη Δημητρίου Ναρίτσκιν. Ὁ ἅγ. Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, σέ μία ἐπίσκεψή του στήν κατοικία τῆς Κόμισσας Ἀλεξίας, ἐντυπωσιάστηκε τόσο πολύ ἀπό τήν ὡραιότητα τῆς Εἰκόνας, ὥστε προσευχήθηκε γονατιστός ἐνώπιόν της. Μετά τό γεγονός αὐτό καί ἴσως μέ παρότρυνση τοῦ ἰδίου, ἡ οἰκογένεια δώρησε τήν Εἰκόνα στήν Ἐκκλησία καί ἀπό τό 1894 φυλάσσεται κατατεθημένη στόν περίφημο Καθεδρικό Ναό τοῦ ἁγ. Ἰσαάκ.
Δεν βρήκα φωτογραφία από το παραπάνω αντίγραφο, όμως βρίσκω και την παρακάτω ερμηνεία από την εξάχρονη Yliana Kremcheeva πολύ όμορφη!
Γεωργία Μάρκου
Δεν βρήκα φωτογραφία από το παραπάνω αντίγραφο, όμως βρίσκω και την παρακάτω ερμηνεία από την εξάχρονη Yliana Kremcheeva πολύ όμορφη!
 |
| Yliana Kremcheeva, 6 years, 2000, St.-Petersburg. " Mother God of Affection" |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου