Ιερά Εικόνα Παναγία Καθολική (Ρόδος)

web statistics

Ἡ θαυματουργὸς καὶ χαριτόβρυτος Εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας τῆς ἐπονομαζομένης «Καθολικῆς» φυλάσσεται στὸν φερώνυμο ἱερὸ Ναὸ τῆς Θεομήτορος, ποὺ βρίσκεται στὴν κωμόπολη Κρεμαστὴ τῆς Ρόδου. Ἔλαβε τὴν ἐπωνυμία «Καθολική» κατὰ τοὺς χρόνους τῆς κυριαρχίας στὸ νησὶ τῶν Ἰωαννιτῶν Ἱπποτῶν, γιατὶ ἀπολάμβανε καθολικῆς τιμῆς τόσο ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους κατοίκους, ὅσο καὶ ἀπὸ τοὺς Λατίνους δορυκτήτορες.

Εἶναι Εἰκόνα μεγάλων διαστάσεων ποὺ ἱστορήθηκε κατὰ τὰ τέλη τοῦ 14ου ἢ τὶς ἀρχὲς τοῦ 15ου αἰώνα καὶ εἰκονίζει τὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο καθήμενη πάνω σὲ θρόνο καὶ βαστάζουσα ὡς βρέφος τὸν σαρκωθέντα Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ, τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Ἑκατέρωθεν τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου ἱστοροῦνται δύο Ἄγγελοι σεβίζοντες. Σύμφωνα μὲ τὴν τοπικὴ παράδοση ἀποτελεῖ ἀντίγραφο ἀρχαιότερης εἰκόνας, τῆς ἐπονομαζομένης «Κτιτορίσσης», ἡ ὁποία βρισκόταν ὡς τοιχογραφία στὸν τοῖχο τοῦ πρώτου Ναοῦ, ὁ ὁποῖος σημειωτέον κτίστηκε μετὰ ἀπὸ θαυματουργικὴ εὕρεση εἰκόνας τῆς Θεομήτορος στὸν τόπο αὐτόν.

Μαρτυρεῖται ὅτι τὴν 25η Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1935 τὸ προσκυνητάριο ποὺ ἔφερε τὴν ἱερὰ εἰκόνα ἀναφλέχθηκε ἀπὸ ἄγνωστη αἰτία καὶ ἀποτεφρώθηκε ἐντελῶς. Οἱ καμπάνες τοῦ ναοῦ ἔκρουσαν χωρὶς τὴν ἐπέμβαση ἀνθρωπίνου χεριοῦ καὶ οἱ κάτοικοι ἔτρεξαν μέσα στὴ νύκτα στὸν ναὸ γιὰ νὰ διαπιστώσουν τὶ συμβαίνει. Μὲ τρόμο ἀντίκρυσαν τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου πάνω στὰ ἀναμμένα ἀκόμα κάρβουνα καί, ὅταν τὴν σήκωσαν, ἔκθαμβοι παρατήρησαν ὅτι, ἐνῶ τὸ ξύλο στὸ πίσω μέρος εἶχε καεῖ, παραδόξως τὰ χρώματά της παρέμειναν ἀναλλοίωτα. Αὐτὸ διαπιστώθηκε μὲ θαυμασμὸ ἀπὸ τοὺς συντηρητὲς τῆς Εἰκόνας κατὰ τὸ ἔτος 2010.

Τα προσωπογραφικά χαρακτηριστικά της Παναγίας, αν και έχουν υποστεί επιζωγραφίσεις σε κάποια σημεία, δείχνουν απόδοση των φωτοσκιάσεων του προσώπου με αβρότητα, ώστε οι ειδικοί να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η εικόνα συνδέεται με έργα των αρχών, πιθανόν, του 15ου αιώνα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αργυροεπίχρυση επένδυση της ιερής εικόνας. Η συνήθεια να ενδύονται οι ιερές εικόνες η άλλα ιερά αντικείμενα με πολύτιμα μέταλλα, έχει τις ρίζες της στη μακραίωνη παράδοση της βυζαντινής τέχνης, η οποία φτάνει μέχρι την παλαιοχριστιανική περίοδο.
Η εικόνα της Παναγίας της Καθολικής, σύμφωνα με την αναγραφόμενη ημερομηνία, επενδύθηκε το 1926. Είναι έργο εξαίσιας τέχνης με ανεικονικά (φυσικά και γεωμετρικά) θέματα και πιθανόν να προέρχεται από εργαστήρι της Σμύρνης, αφού υπάρχουν και άλλα παραδείγματα στο νησί από τη συγκεκριμένη μικρασιατική περιοχή.

Κατὰ τὶς τελευταῖες ἐργασίες συντηρήσεως τὸ προσκυνητάριο μετακινήθηκε καὶ ἀποκαλύφθηκε ἡ πίσω ἀπὸ τὴν Εἰκόνα ἀρχαία τοιχογραφία τῆς «Κτιτόρισσας» βεβαιώνοντας ὡς ἀληθινὴ τὴν ἐπὶ γενεὲς διατηρηθεῖσα τοπικὴ προφορικὴ παράδοση.

Εἶναι ἀπειράριθμα τὰ θαύματα τὰ ὁποῖα ἐνήργησε στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων ἡ ἐνοικοῦσα στὴ θαυμαστὴ Εἰκόνα χάρις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τὰ ὁποῖα τὴν κατέστησαν σεβασμία σὲ ὅλους καὶ αἰδέσιμο, καταφύγιο ἱερὸ καὶ ἄμισθο ἰατρεῖο τῶν ἀσθενῶν, παράκληση τῶν θλιβομένων καὶ ἐλπίδα ὅσων καταφεύγουν μὲ πίστη καὶ εὐλάβεια καὶ ζητοῦν τὴν μητρικὴ πρόνοια καὶ ἀντίληψη τῆς Ὑπερευλογημένης Θεομήτορος.


Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ω῾ς πηγὴν ζωηφόρον, τῆς θερμῆς εὐσπλαγχνίας σου, καὶ θαυμάτων θεῖον ταμεῖον, τὴν ἁγίαν Εἰκόνα σου, ἀνέδειξας ἡμῖν τοῖς ταπεινοῖς, Κυρία Μαριὰμ Καθολική, ἐξ ἧς χάριτος τρυγῶντες τὰς δωρεάς, βοῶμέν σοι ὁμοφώνως· Χαῖρε τῆς οἰκουμένης ἡ χαρά· χαῖρε τῆς Ῥόδου καύχημα· χαῖρε καταφυγὴ τῶν εὐσεβῶν, καὶ ἀγαλλίαμα.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Τῆς Θεοτόκου τὴν σεπτὴν Εἰκόνα σήμερον,
Καθολικῆς τῆς θαυμαστῆς δεῦτε τιμήσωμεν,
ἀναμέλποντες τὸν ὕμνον μετ᾿ εὐφροσύνης·
ὡς πηγὴ γὰρ ζωηφόρος ἁγιάσματος,
ἀναβλύζει θείας χάριτος τὰ νάματα,
τοῖς κραυγάζουσι· Χαῖρε Ῥόδου τὸ καύχημα.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Θεοτόκε Καθολική, τῶν ἀπεγνωσμένων, γλυκυτάτη καταφυγή· χαίροις τοῦ λαοῦ σου, ἁγία προστασία, καὶ καύχημα τῆς Ῥόδου, περιφανέστατον.


http://www.imr.gr