,Δ' Στάση Χαιρετισμών,Παναγία, Χαίρε

web statistics

Χαίρε, η τον φθορέα των φρενών καταργούσα. Χαίρε, η τον σπορέα της αγνείας τεκούσα

Στην τελευταία στάση των Χαιρετισμών που ακούγεται σήμερα, η ᾽Εκκλησία μας συνεχίζει να μας προβάλλει το πάντιμο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, διά της οποίας εισήλθε τον κόσμο η σωτηρία του κόσμου, ο ενανθρωπήσας Θεός μας, μ᾽ έναν και πάλι καταιγισμό εικόνων και συμβολισμών, παρμένων είτε από το χώρο της Παλαιάς είτε από το χώρο της Καινής Διαθήκης. ᾽Αφορμή για σήμερα θα μας δώσει ο παραπάνω χαιρετισμός: Χαίρε, Παναγία, που καταργείς τον καταστροφέα των φρενών του ανθρώπου. Χαίρε συ που γέννησες Αυτόν που έσπειρε την αγνότητα.

1. Ποιες είναι οι φρένες του ανθρώπου και ποιος ο φθορέας αυτών των φρενών;

Το μυαλό του ανθρώπου, η διάνοιά του, ο χώρος του σκέπτεσθαι, ο χώρος των λογισμών, κάτι που συνδέεται βεβαίως άμεσα με το νού του ή αλλιώς με την καρδιά του. Και φθορέας αυτού του χώρου είναι ο διάβολος, ο απαρχής εχθρός του ανθρώπου, ο κατά τον άγιο ᾽Ιωάννη τον ευαγγελιστή ανθρωποκτόνος. Ο διάβολος λοιπόν προσπαθεί πάντοτε να διαφθείρει, να καταστρέψει τη διάνοια του ανθρώπου, (από εκεί ξεκινά άλλωστε οποιαδήποτε αμαρτία: με την προσβολή των λογισμών), ώστε έτσι να καταστρέψει και το κέντρο της ύπαρξής του, το νού και την καρδιά του. Με ποιο σκοπό; Να απομακρύνει τον άνθρωπο από τον Θεό, ο Οποίος ζεί και ενεργεί κυρίως στην καρδιά του βαπτισμένου και ενσωματωμένου στην ᾽Εκκλησία ανθρώπου. Αιτία γι᾽ αυτό: το μίσος του διαβόλου προς τον άνθρωπο, τον κατ᾽ εικόνα και καθ᾽ ομοίωσιν Θεού δημιουργημένο, ώστε να μη μπορεί να χαρεί αυτός την παρουσία του Δημιουργού του, συνεπώς τη δική του ο διάβολος δυστυχία να την κάνει και δυστυχία του ανθρώπου. Μη ξεχνάμε ότι ο διάβολος, κατά τους αγίους μας, είναι το πιο τραγικό και δυστυχισμένο ον όλης της δημιουργίας του Θεού, με επιλογή βεβαίως του ίδιου και όχι του Θεού.

2. Τι συγκεκριμένα προσπαθεί να φθείρει ο πονηρός επιτιθέμενος στη διάνοια του ανθρώπου;

• (1) ῾Ως προς τον Θεό: να κλονίσει την εμπιστοσύνη του προς Αυτόν – ας θυμηθούμε το περιστατικό στον κήπο της ᾽Εδέμ: πως προσβάλλει τη διάνοια της Εύας, προκαλώντας ρήξη στην πίστη της στον Δημιουργό της.

• (2) ῾Ως προς το συνάνθρωπο: να χαλάσει τη σχέση του κάθε ανθρώπου με αυτόν, προκαλώντας καχυποψίες, διαστρέβλωση των λόγων του, παρερμηνεύοντας την όποια συμπεριφορά του.

• (3) ῾Ως προς τον εαυτό μας: να φέρνει πάντοτε δικαιολογίες για εμάς τους ίδιους, προκειμένου να αμαρτήσουμε ή κι αν αμαρτήσουμε, να μας οδηγήσει στην απελπισία, στη μελαγχολία, στην υπερηφάνεια.

3. Η Παναγία λοιπόν είναι αυτή που κατήργησε και καταργεί τον φθορέα διάβολο, γιατί γέννησε Αυτόν που τον συνέτριψε οριστικά. ῎Ας θυμηθούμε και πάλι το λεγόμενο πρωτευαγγέλιο: την υπόσχεση που έδωσε ο Θεός στους πρωτοπλάστους μετά την πτώση τους στην αμαρτία, ότι θα έλθει κάποτε η εποχή που ο απόγονος (Χριστός) της γυναίκας (Παναγίας) θα συνέτριβε την κεφαλή του φιδιού-διαβόλου! Κι όπως το λέει κι ο απόστολος Παύλος, ο Χριστός είναι ᾽Εκείνος που ῾κατήργησε τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τουτέστιν τον διάβολο᾽! Αυτό σημαίνει ότι όσο πλησιάζουμε τον Χριστό και την Παναγία Μητέρα Του, άρα όσο ζούμε εκκλησιαστικά – στην ᾽Εκκλησία, το ζωντανό σώμα του Χριστού, ζούμε έντονα την παρουσία ᾽Εκείνου – τόσο χάνει ο πονηρός οποιαδήποτε δύναμη απέναντί μας. Και χάνεται η όποια δύναμη του διαβόλου, γιατί σταλάζει μέσα μας ο Χριστός, όπως λέει ο υπό εξέταση χαιρετισμός (῾η τον σπορέα της αγνείας τεκούσα᾽), ακριβώς την αγνεία, την αγνότητα, δηλ. τη χάρη Του, αφού ᾽Εκείνος είναι η πηγή της. ῾Αγνίζετε εαυτούς, καθώς ᾽Εκείνος αγνός εστι᾽ (άγιος ᾽Ιωάννης Θεολόγος). Λέγοντας αγνότητα εννοούμε όχι μόνο τη σωματική από πλευράς σαρκικών μολυσμών καθαρότητα, αλλ᾽ όλη την εγκάρδια στροφή του ανθρώπου, ψυχής και σώματος, προς τον Χριστό, γεγονός που σημαίνει και πάλι:

• (1) ως προς τον Θεό: πίστη και αγάπη,

• (2) ως προς τον συνάνθρωπο: αγάπη και υπομονή,

• (3) ως προς τον εαυτό μας: ταπείνωση και σωφροσύνη και εγκράτεια.

4. Μ᾽ αυτόν τον τρόπο ο πιστός άνθρωπος γίνεται κατοικητήριο του Τριαδικού Θεού και φθάνει στο σημείο να γίνεται και αληθινός θεολόγος. Δηλ. ζεί την παρουσία του Θεού και καθοδηγείται με το φωτισμό του Θεού στην πορεία του πάνω σ᾽ αυτήν τη γη, έχοντας ορθή γνώση και για τον Θεό και για το συνάνθρωπο και για τον κόσμο όλο. Μας επισημαίνει την πραγματικότητα αυτή μεταξύ των άλλων και ο άγιος της Σαρακοστής, ο άγιος ᾽Ιωάννης της Κλίμακος: ῾Τέλος αγνείας, θεολογίας υπόθεσις᾽ λέει. Τότε δηλ. ο άνθρωπος αρχίζει να θεολογεί σωστά, όταν φθάνει στο τέλος της αγνότητας. Κι αγνότητα σημαίνει, όπως είπαμε, ορθή στάση ζωής, κατά το πρότυπο του Κυρίου μας ᾽Ιησού Χριστού.